KROK 3. Wybór grupy badawczej i populacji

Przykład 1

Bezpieczeństwo IT w szkole, Adam Pardyl, Gimnazjum nr 21 im. T. Boya-Żeleńskiego w Krakowie

Grupa badawcza: cała populacja - wszystkie szkolne systemy komputerowe:

  • platforma e-learningowa,
  • systemy komunikacji z rodzicami,
  • pracownie komputerowe,
  • sieci komputerowe.
Uzasadnienie: zbadanie całej populacji – wszystkich szkolnych systemów komputerowych mojego gimnazjum gwarantuje osiągnięcie pełnego obrazu stanu zabezpieczenia, pozwoli na stwierdzenie, czy nie ma słabych punktów, umożliwiających ominięcia systemu zabezpieczeń..

Populacja i grupa badawcza: W powyższym przykładzie konkretnie wskazano grupę badawczą i należy ona do jednej z wymienionych w poradniku kategorii – badana będzie cała populacja. Jednocześnie zabrakło opisu grupy badawczej. Należałoby wskazać dokładnie liczbę badanych rzeczy (np. liczbę sal, sieci itd.) oraz opisać wymienione systemy komputerowe (np. wymienić konkretne systemy komunikacji z rodzicami, opisać, czym jest platforma e-learningowa, do kogo jest skierowana, kto nią zarządza itd.).

Uzasadnienie doboru grupy badawczej: Autor tłumaczy dlaczego wybrał taką a nie inną grupę badawczą i co dzięki temu osiągnie: gwarantuje sobie osiągnięcie pełnego obrazu badanego problemu. Takie uzasadnienie jest wystarczające.

Przykład 2

Częstotliwość korzystania z portalu społecznościowego Facebook przez uczniów drugich klas Publicznego Gimnazjum nr 59 im. Tadeusza Reytana w Warszawie, Paulina Krakowska, Gimnazjum Dwujęzyczne Nr 59 im. T. Reytana

Grupa badawcza i uzasadnienie jej wyboru:
W PG 59 funkcjonują dwie drugie klasy, liczące 58 uczniów (22 mężczyzn i 36 kobiet; klasa 2a-15-M i 14-K; klasa 2b 7-M i 22-K). W tej grupie 2 osoby (1 mężczyzna, 1 kobieta) w klasie 2a nie mają założonego konta na portalu społecznościowym, a w 2b są 4 takie osoby(2 mężczyzn, 2 kobiety), dlatego te osoby nie stanowić będą próby badawczej, a ich nieobecność na portalu Facebook świadczy, że prawie 90% uczniów drugich klas PG 59 ma założone konto na portalu i jest tam aktywna, co sugeruje olbrzymie zainteresowanie młodych ludzi taką formą komunikacji, jaką daje portal. Ponadto z uczestnictwa w badaniu wyłączono badacza, gdyż badanie przeprowadzano metodą obserwacji ukrytej nieuczestniczącej.
Próbę, więc stanowi 51 osób, czyli cała populacja interesująca badacza zostanie przebadana. Jak z powyższego wynika, jest to dobór celowy (Nowak S., Metodologia badań społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011, s. 301-302). Badacz zdecydował się na takie rozwiązanie z uwagi na bardzo niewielką populację, z której trudno byłoby losować osoby do próby badawczej. Ponadto wynik obserwacji opartej tylko na ułamku populacji nie pozwoliłby na dokładne zbadanie problemu i tworzenie uogólnień.

Populacja i grupa badawcza: Wybraną przez autorkę grupą badawczą będzie cała populacja, co jest zgodne z przedstawionymi w poradniku kategoriami grup badawczych. Grupa badawcza i populacja zostały dokładnie wskazane i opisane.

Uzasadnienie doboru grupy badawczej: Uzasadnienie wyboru grupy badawczej jest krótkie, ale kompletne. Przyczyną tego jest fakt, że cała populacja jest grupą badawczą w tym projekcie. Autorka przedstawia argumenty, czemu akurat taki dobór jest najlepszy z możliwych (badana populacja jest zbyt mała by losować z niej osoby do grupy badawczej, a dodatkowo pozwoli to na dokładne zbadanie problemu).
Zatem wszystkie kryteria dotyczące wskazania grupy badawczej, populacji oraz uzasadnienie doboru grupy badawczej zostały spełnione.

Ponadto warto podkreślić, że autorka powołuje się także na inne źródła, czym zwiększa poziom wnikliwości swojej pracy. Dzięki temu zwiększa swoje szanse na uzyskanie lepszej oceny w kryterium „Jakość raportu z badania”. Dodatkowo wyraźnie oznaczyła cytat cudzysłowem oraz jednoznacznie wskazała miejsce w źródle, z którego czerpała. To pozytywnie wpłynie na ocenę raportu w kryterium "Przygotowanie raportu z badania". Z drugiej strony brakuje informacji o tym, skąd pochodzą przytoczone dane dotyczące liczby uczniów mających konto na Facebooku – to z kolei może wpłynąć negatywnie na ocenę w kryterium „Jakość…”.

Przykład 3

Lingua cultura, czyli wyplenianie nadmiaru przekleństw ze słownika bydgoskiej młodzieży, Malwina Powała, Gimnazjum 51 w Bydgoszczy

Populacja
Populacją – jak wskazuje temat projektu – jest bydgoska młodzież. Możliwe, że jest to problem na większą skalę, jednak nie byłabym w stanie tego zbadać. Za razem gdyby problem wskazywał jedynie uczniów mojej szkoły nie odzwierciedlał by rzeczywistego stanu rzeczy, ponieważ uczniowie spotykają się często poza szkołą i to wtedy najczęściej przeklinają.
Oprócz tego młodzi z wulgaryzmami stykają się na co dzień i to oni są oskarżani o największe nadużycie słów niekulturalnych, więc jest to problem im bardzo bliski. Uznałam więc, że problem ten należy badać w skali miasta, gminy.
Grupa badawcza
Nie jestem w stanie podać konkretnych informacji o grupie badawczej, ponieważ byli nią uczniowie ZSO nr 7 w Bydgoszczy, klasy zarówno gimnazjalne jak i licealne, zgromadzone na korytarzu drugiego piętra w czasie trwania eksperymentu. Oznacza to, że grupa badawcza mieści się w wieku od 13 do 19 lat, a wszyscy jej członkowie są uczniami Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 7 przy ulicy 11 Listopada 4 w Bydgoszczy. Warto też dodać, że grupa badawcza są zobowiązani przestrzegać regulaminu szkolnego, co mogło wpłynąć na wynik eksperymentu.
Uzasadnienie wyboru grupy badawczej
Uważam, że grupa przypadkowych uczniów z mojej szkoły, jak najbardziej może stanowić grupę badawczą dla badania. Po pierwsze, w ZSO nr 7 spotyka się młodzież z najróżniejszych zakątków Bydgoszczy (oraz kilka osób spoza gminy, jednak bydgoszczan jest zdecydowana większość), wychowali się w bardzo odmiennym towarzystwie, co na pewno wpłynęło na ich kulturę słowa. Po drugie, każda osoba uczy się inaczej, ma inne priorytety, mniej lub bardziej interesuje się kulturą, przebywa w różnym towarzystwie. Również problemy, rodzinne, życie w stresie może powodować odmienne zachowania niż życie spokojne. Ze względu na te wszystkie informacje oraz ich różnorodność, mam podstawy do uznania uczniów mojej szkoły za pomniejszoną populacje, którą jest młodzież miasta Bydgoszczy.

Populacja i grupa badawcza: Autorka pracy jednoznacznie wskazała populację oraz opisała grupę badawczą, pisząc kim są badani oraz wskazując na ich związek z problemem. To, czego zabrakło, to wskazanie liczby osób, które ostatecznie zostały zbadane. Raport tworzony jest po zrealizowaniu badania, wobec czego możliwe jest już jej podanie.

Uzasadnienie doboru grupy badawczej: Autorka w uzasadnieniu doboru grupy badawczej pokazała różnorość osób, które zostaną zbadane. Takie wyjaśnienie jest w pełni wystarczające.

Przykład 4

Ograniczenie używania samochodów na rzecz komunikacji miejskiej - wpływ na życie mieszkańców Warszawy, Bartosz Mróz, Pierwsze Gimnazjum Autorskie im. Emanuela Bułhaka w Warszawie-Wesołej

Grupa badawcza i uzasadnienie jej wyboru:
Moja grupa badawcza to 5 członków mojej rodziny w wieku 32-64 lat. Wybrałem ich, ponieważ mają duże doświadczenie jako kierowcy i każdy z nich pracuje w różnych częściach miasta a przez to ich drogi do pracy są zupełnie inne. Pokaże to jaki wpływ na możliwości rezygnacji z samochodu ma miejsce zamieszkania i miejsce pracy. Jako osoby dojeżdżające już od kilkunastu lat samochodem do pracy są przypadkami zaangażowanymi w problem. Są osobami mającymi duże doświadczenie związane z badanym zjawiskiem i mogą służyć za grupę reprezentatywną ludzi stojących w korkach.

Populacja i grupa badawcza: Autor jasno wskazał, kto będzie jego grupą badawczą (5 członków rodziny w wieku 32-64) i opisał ich doświadczenie z badanym problemem. Mniej precyzyjnie wskazana została populacja („ludzie stojący w korkach”). Nie wiadomo, czy wnioski będą dotyczyły tylko kierowców samochodów pasażerskich, czy też np. kierowców autobusów, a może też i pasażerów PKS-ów? Należałoby jasno sprecyzować, kogo będą dotyczył wyniki, czyli jednoznacznie określić populację.

Uzasadnienie doboru grupy badawczej: Jasno wskazano, dlaczego zbadanie właśnie tych osób pozwoli na udzielenie odpowiedzi na pytania badawcze: posiadają duże doświadczenie w korzystaniu z samochodu oraz, ze względu na miejsce pracy, poruszają się po różnych częściach miasta. Wybrana grupa badawcza pasuje do kategorii przedstawicieli populacji o szczególnej wiedzy nt. badanego problemu. Z drugiej strony brak jednoznacznego sformułowania populacji nie pozwala na jednoznaczne stwierdzenie, czy grupa badawcza została w pełni poprawnie dobrana – być może brakuje w niej kierowców samochodów innych niż pasażerskie lub pasażerów?

W tym miejscu warto przypomnieć, że przy dobranej w taki sposób grupie badawczej nie można formułować kategorycznych wniosków dotyczących całej populacji, tzn. na podstawie takiego badanie nie można stwierdzić, że 80% mieszkańców Warszawy nie chce jeździć do pracy komunikacją miejską, ponieważ 4 z 5 zbadanych osób tak stwierdziło – taka grupa badawcza nie jest reprezentatywna, czyli nie jest odzwierciedleniem całej populacji. Dlatego w przypadku bardzo nielicznej grupy badawczej lepiej unikać formułowania wniosków na temat odsetka danych odpowiedzi, a lepiej skoncentrować się na stworzeniu możliwie kompletnej listy zaobserwowanych zjawisk.